Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 với nhiều quy định mới làm cơ sở và căn cứ pháp lý cho hoạt động của Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp. Nhiệm kỳ 2016-2021 là nhiệm kỳ đầu tiên áp dụng những quy định của luật như bước bản lề tạo đà cho bước tiến xa trong hoạt động của HĐND nói chung và hoạt động tổ chức các kỳ họp của HĐND nói riêng, trong đó có HĐND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Bù Đốp.
1.Chất lượng công tác chuẩn bị các kỳ họp HĐND xã, thị trấn được nâng cao
(Kỳ họp thứ Ba HĐND xã Tân Thành, huyện Bù Đốp)
Sau khi có ý kiến của Đảng ủy địa phương về dự kiến nội dung, chương trình kỳ họp HĐND, Thường trực HĐND các xã, thị trấn đã chủ động trong công tác điều hòa, điều phối và phân công đối với các ban của HĐND; chỉ đạo, đôn đốc việc chuẩn bị các tài liệu, báo cáo phục vụ cho kỳ họp HĐND. Thường trực HĐND các xã, thị trấn đặc biệt là các ông, bà Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND phát huy tốt vai trò chủ đạo, sâu sát ngay từ các khâu đầu tiên, phân công rõ ràng, cụ thể và đồng thời trực tiếp thực hiện một số nội dung quan trọng của kỳ họp, do đó tổng quan về kỳ họp đã nắm trước một bước.
Các tài liệu, báo cáo phục vụ kỳ họp HĐND xã, thị trấn được chuẩn bị đầy đủ, chu đáo, kịp thời. Đây chính là khâu quan trọng góp phần nâng cao chất lượng các kỳ họp. Thời gian qua, hầu hết các báo cáo, tờ trình và dự thảo nghị quyết do Thường trực HĐND và UBND các xã, thị trấn chuẩn bị đều được gửi kịp thời về các ban của HĐND để thực hiện việc thẩm tra theo luật định, đảm bảo về nguyên tắc pháp lý đối với văn bản, tài liệu khi trình ra kỳ họp HĐND xã, thị trấn.
Một bước tiến mới trong công tác xây dựng văn bản phục vụ kỳ họp HĐND xã, thị trấn đó là các văn bản, tờ trình, nghị quyết đã đáp ứng quy định về thể thức văn bản theo quy định tại Nghị định số 30/2020/NĐ-CP của Chính phủ, không còn trường hợp ban hành tràn lan các nghị quyết dưới hình thức văn bản quy phạm pháp luật như trước đây. Hiện nay, các dự thảo nghị quyết trình tại kỳ họp có sự thống nhất, phù hợp giữa nội dung và hình thức, đồng thời cũng khắc phục tốt các vi phạm trong trình bày các thành phần chính của văn bản như phần căn cứ, phần nơi nhận hay thủ tục đề ký…
Để chuẩn bị cho phiên chất vấn tại kỳ họp thì nội dung chất vấn cũng được xác định và chuẩn bị trước. Thường trực HĐND thống nhất nội dung chất vấn và giao cho UBND xã, thị trấn chuẩn bị báo cáo gửi về Thường trực HĐND để chuyển đến đại biểu, đồng thời đại diện lãnh đạo UBND xã, thị trấn trực tiếp trả lời chất vấn trước kỳ họp. Nội dung báo cáo trả lời chất vấn sát, đúng tinh thần và chủ yếu liên quan đến các vấn đề về an ninh trật tự, an ninh nông thôn, ô nhiễm môi trường…đây là các nội dung được đại biểu và cử tri quan tâm nhiều. Các báo cáo cho thấy tinh thần trách nhiệm, cầu thị, trả lời thẳng vào vấn đề chính, đảm bảo yêu cầu nội dung chất vấn đặt ra.
Trước kỳ họp, các báo cáo, tài liệu đều được gửi tới các đại biểu để nghiên cứu trước góp phần rút ngắn thời gian tại kỳ họp.
Kịch bản điều hành của Chủ tọa và chương trình kỳ họp cũng được chuẩn bị kỹ càng, chu đáo giúp cho kỳ họp diễn ra đúng trình tự thủ tục. Việc điều hành trôi chấy tạo nên tính trang nghiêm, long trọng cho kỳ họp HĐND các xã, thị trấn. Đây cũng chính là sự thay đổi tích cực, một bước tiến xa trong công tác chuẩn bị các kỳ họp HĐND các xã, thị trấn.
2. Năng lực tổ chức, điều hành kỳ họp HĐND quyết định chất lượng kỳ họp HĐND xã, thị trấn
(Kỳ họp thứ Ba HĐND Thị trấn Thanh Bình, huyện Bù Đốp)
Xác định nội dung, chương trình kỳ họp và tổ chức thực hiện luôn là khâu quan trọng nhất trong tổ chức kỳ họp HĐND. Thường trực HĐND các xã, thị trấn thời gian qua đã có nhiều cố gắng trong thực hiện nội dung này. Cụ thể như đã chủ động chuẩn bị chương trình kỳ họp một cách khoa học, cụ thể, xây dựng kịch bản điều hành chi tiết cho chủ tọa. tại kỳ họp, chủ tọa bên cạnh việc tuân thủ đúng kịch bản điều hành và chương trình đã thống nhất còn có sự linh hoạt trong việc xử lý các tình huống nhằm gợi mở, dẫn dắt vấn đề từ đó phát huy tinh thần trách nhiệm của đại biểu và trách nhiệm của UBND xã, thị trấn đối với những vấn đề kỳ họp HĐND quan tâm.
Việc xây dựng nội dung, chương trình kỳ họp của Thường trực HĐND mỗi xã, thị trấn cũng không dập khuôn giống nhau mà đã có tính độc lập thể hiện ở chỗ mỗi xã, thị trấn, kỳ họp HĐND đã cập nhật được tình hình và yêu cầu cụ thể của địa phương, xác định đưa vào chương trình kỳ họp và thông qua nghị quyết về vấn đề thuộc thẩm quyền của HĐND xã, thị trấn như bầu bổ sung ủy viên UBND xã, cho thôi làm nhiệm vụ người đại biểu HĐND xã hay nghị quyết về nội dung liên quan đến các khoản thu, các khoản đóng góp của người dân phục vụ nhu cầu chung của cộng đồng dân cư địa phương trên cơ sở những quy định của pháp luật.
Phương thức điều hành của chủ tọa kỳ họp đã thể hiện được sự trang nghiêm, trang trọng của kỳ họp. Điều hành phiên thảo luận và chất vấn đúng tinh thần nhưng linh hoạt. Đại biểu được gợi mở vấn đề đã trao đổi thẳng thắn, không e ngại đã tạo nên không khí dân chủ góp phần nâng cao chất lượng kỳ họp.
Các báo cáo, dự thảo nghị quyết được thông qua tại kỳ họp đảm bảo đúng trình tự theo quy định của Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015.
Có thể thấy, hoạt động của HĐND các xã, thị trấn đã đạt được bước tiến dài và quan trọng đó chính là những đổi mới bắt đầu từ công tác chuẩn bị nội dung, chương trình kỳ họp và sự tự tin, trách nhiệm trong tổ chức điều hành kỳ họp HĐND xã, thị trấn. Bên cạnh đó không thể thiếu sự lãnh đạo sâu sát của cấp ủy Đảng; sự chỉ đạo, điều hành và trách nhiệm cao của UBND xã, thị tấn; sự phối hợp của Ủy ban MTTQ và các đoàn thể chính trị xã, thị trấn đã giúp cho hoạt động của HĐND các xã, thị trấn ngày càng phát triển và đổi mới.